«Գիտե՞ս, Անյա, ես մտածում էի…», – Մաքսիմը նստեց բազմոցին, թերևս շրջելով իր հեռախոսի նորությունների հոսքը: – Որքա՞ն կարող ենք այսպես ապրել։ Ամեն օր գալ գրասենյակ, լսել այդ ապուշ Վիկտորի հրահանգները, կատարել աշխատանք, որը կարող էր անել ցանկացած ուսանող։ -Աշխատավայրում ինչ-որ բան պատահե՞լ է: -Անյան ընթրիք պատրաստելուց գլուխը բարձրացրեց և հայացք նետեց ամուսնու վրա:
– Կոնկրետ ոչինչ! Ես հենց նոր հասկացա, որ այլևս չեմ ուզում կյանքս վատնել ուրիշների երազանքների վրա: Ես ուզում եմ բացել իմ սեփական բիզնեսը! Աշխատեք ինքներդ ձեզ համար, ոչ թե ուրիշի համար:Անյան ձեռքերը սրբեց սրբիչով և նստեց ամուսնու կողքին։ Սա առաջին անգամը չէր, որ Մաքսիմը նման խոսակցություններ էր սկսում։ Նրանք սովորաբար սկսում էին իր ընկերությունում կորպորատիվ միջոցառումներից հետո, որտեղ նա դիտում էր իր վերադասի զվարճանքը, կամ երբ իմանում էր մեկ այլ գործընկերոջ առաջխաղացման մասին:-Իսկ ի՞նչ կցանկանայիք անել։ – առանց մեծ ոգևորության հարցրեց նա: – Ես դեռ հաստատ չգիտեմ! Միգուցե մենք պետք է առցանց խանութ բացենք: Կամ սրճարան! Այժմ շատերը բարձրանում են այս մասին: Հետո ցանցեր են սարքում։Անյան զսպեց հոգոցը։ Երեք տարի առաջ ավտոլվացման կետ էր, հետո հեռախոսների վերանորոգման կետ, հետո առողջ սննդի առաքում։ Այժմ այստեղ կա սրճարան:– Լավ է հնչում: — ժպտաց նա։ – Բայց մինչ թողնելը, միգուցե արժե՞ աշխատել այդ գաղափարի վրա: Ստեղծեք բիզնես պլան, ուսումնասիրեք շուկան, մրցակիցներին…-Իհարկե, ես հասկանում եմ այս ամենը։ — Մաքսիմը դրեց հեռախոսը։ – Բայց նախ մեզ փող է պետք: Սկսնակ կապիտալ! Անյան գլխով արեց և վերադարձավ խոհանոց։ Նրանց կյանքը բավականին կայուն դասավորվեց։ Նրանք երկուսն էլ աշխատում էին գրասենյակներում՝ նա շինարարական ընկերության հաշվապահական հաշվառման բաժնում, նա՝ որպես վաճառքի մենեջեր համակարգչային տեխնիկա վաճառող ընկերությունում։ Երկու տարի առաջ նրանք հիփոթեք են վերցրել քաղաքի ծայրամասում գտնվող նորակառույց շենքի երկու սենյականոց բնակարանը։ Վճարը քիչ չէր, բայց կարողացան։ Անյան նույնիսկ հասցրել է մի կողմ դնել իր աշխատավարձի մի մասը՝ արձակուրդի կամ անձրևոտ օրվա համար։Մեկ շաբաթ անց խոսակցությունը վերսկսվեց։ Մաքսիմը սովորականից շուտ տուն եկավ՝ մուտքի դուռը այնպես ուժեղ շրխկացնելով, որ տնից աշխատող Անյան թրթռաց։-Վե՛րջ, ես սա այլեւս չեմ կարող: — հայտարարեց նա դռան մոտից։ -Այդ ապուշ Վիտյան այսօր երկու ժամ անցկացրեց բղավելով, թե ինչ վատ ենք աշխատում: Եվ նա ընդամենը նստում է իր աշխատասենյակում և գնում հանդիպումների։ Եվ ստանում է երեք անգամ ավելի:-Ի՞նչ է պատահել: – Անյան փակեց նոութբուքը: – Դա սովորականի պես գործ է: Վաճառքի պլանները չեն կատարվում, ինչը նշանակում է, որ մենեջերներն են մեղավոր, ոչ թե նրա ռազմավարությունը: — Մաքսիմը հանեց բաճկոնը և ընկավ աթոռին։ -Վե՛րջ, Անյա՛: Դա է կետը: Ես թողեցի!-Սպասիր, չշտապենք։ – Նա մոտեցավ և ձեռքը դրեց նրա ուսին: – Միգուցե նախ պետք է այլ աշխատանք գտնել:-Քանի՞ անգամ կարող ես մի բանը փոխանակել մյուսի հետ։ – Մաքսիմը թոթվեց ուսերը: – Ամենուր էլ նույնն է։ Ես նախընտրում եմ բացել իմ սեփական բիզնեսը: Եղեք ձեր սեփական ղեկավարը, ոչ ոք ձեզ չի անհանգստացնի:-Իսկ ի՞նչ գործով եք ուզում զբաղվել։ Արդեն մտածե՞լ եք դրա մասին։– Կարևոր չէ! Ես մի բան կգտնեմ։ Հիմնական բանը սկսելն է:Անյան նստեց ամուսնու դիմաց։– Մաքսիմ, ես քեզ կաջակցեմ ցանկացած գործում, դու դա գիտես: Բայց մենք ունենք հիփոթեք, պարտադիր վճարումներ։ Միգուցե պետք չէ՞ հեռանալ, քանի դեռ կոնկրետ ծրագիր չունեք:-Դու էլ ինձ չես հավատում! – Նա մռայլ նայեց կնոջը: -Ինչպե՞ս կարող եմ պլան կազմել, երբ աշխատանքից հետո էներգիաս չի մնացել: Ինձ ժամանակ է պետք մտածելու, ինչպես ասում եք շուկան ուսումնասիրելու համար։ Եվ դա անելու համար դուք պետք է հրաժարվեք:-Լավ! – Անյան խաղաղ համաձայնեց. – Ասենք թողեցիր: Ինչպե՞ս ենք ապրելու այս ընթացքում։ Մենք շատ խնայողություններ չունենք:-Ինչքա՞ն եք առանձնացրել։ — հանկարծ հարցրեց Մաքսիմը։-Մոտ երեք հարյուր հազար։ Նա պատասխանեց՝ պատճառ չտեսնելով ամուսնուց թաքցնելու այս տեղեկությունը:– Երեք հարյուր հազարը բավական է սկսելու համար: – Մաքսիմը հուզվեց: – Սա մեծ գումար է սկսելու համար: Կարող եք վարձակալել փոքր տարածք, գնել ապրանքների առաջին խմբաքանակը…– Կանգ առ, կանգնիր։ – Անյան ձեռքը բարձրացրեց: -Ի՞նչ ապրանք: Ինչի՞ մասին ես խոսում։ Դուք նույնիսկ գաղափար չունեք:— Մի միտք կհայտնվի։ — Մաքսիմը թափահարեց այն։ – Գլխավորն այն է, որ մենք փող ունենք սկսելու համար: Սա բավական կլինի առաջին անգամ:Անյան անորոշ անհանգստություն զգաց։ Նա գիտեր ամուսնու դեմքի այդ արտահայտությունը, երբ նա արդեն որոշել էր ամեն ինչ իր համար՝ չմտածելով դրա հետևանքների մասին:– Եկեք չշտապենք: — առաջարկեց նա։ -Դու դեռ աշխատում ես, երեկոյան և հանգստյան օրերին ժամանակ ունես գաղափարի մասին մտածելու, պլան կազմելու համար։ Եվ երբ դուք վստահ եք ուղղության վրա, ապա կարող եք խոսել փողի մասին:-Դու չես ուզում ինձ օգնել! — Մաքսիմը ձեռքերը ծալեց կրծքին։ -Քեզ հետ ամեն ինչ պարզ է։-Ես չեմ հրաժարվում քեզ օգնել! Ես պարզապես առաջարկում եմ անցնել փուլերով: Մի՛ այրեք կամուրջները ժամանակից շուտ:Մաքսիմը խոժոռվեց, բայց լուռ մնաց։ Անյան վերադարձավ աշխատանքի՝ հուսալով, որ ամուսինը պարզապես գոլորշի է բաց թողնում և շուտով կզովանա։ Բայց ինչ-որ բան ինձ ասում էր, որ այս խոսակցությունը դեռ սկիզբն էր:Շաբաթ առավոտյան արթնանալով՝ Անյան հայտնաբերեց, որ Մաքսիմը խոհանոցում նստած էր նոութբուքով՝ ծածկված որոշ տպագրություններով:– Սա ի՞նչ է։ — հարցրեց նա՝ միացնելով թեյնիկը։– Ես ուսումնասիրում եմ շուկան, ինչպես դուք խորհուրդ տվեցիք: – Մաքսիմը կարմրած աչքերը բարձրացրեց նրա վրա: – Ես ամբողջ գիշեր նստեցի այնտեղ:Անյան նայեց ուսի վրայով. էկրանը լցված էր կոմերցիոն անշարժ գույք վարձակալությամբ առաջարկող կայքերով:– Որոշե՞լ ես, թե ինչ ես ուզում անել:— Հենց հիմա ես ընտրություն եմ կատարում հագուստի առցանց խանութի և փոքր սուրճի խանութի միջև: – Նա ափերով շփեց դեմքը: — Իհարկե, սուրճի խանութն ավելի դժվար է, բայց շահույթն ավելի կայուն է։-Սուրճի մասին որևէ բան գիտե՞ք: – Զգուշորեն հարցրեց Անյան:— Ես ամեն օր խմում եմ։ — Մաքսիմը ժպտաց։ – Բայց եթե լուրջ, դուք կարող եք բարիստա վարձել: Հիմնական բանը ամեն ինչ ճիշտ կազմակերպելն է:Անյան թեման ավելի չզարգացրեց, որպեսզի հենց առավոտից կոնֆլիկտ չհրահրի։ Բայց սուրճի խանութի գաղափարը նրան բոլորովին անհամար թվաց. Մաքսիմը երբեք չէր աշխատել սննդի ոլորտում և գաղափար չուներ այս բիզնեսի բարդությունների մասին:Երեկոյան Մաքսիմը հայտարարեց իր որոշման մասին։-Վե՛րջ, Անհ, ես ամեն ինչ վերլուծեցի։ Սրճարանը չափազանց բարդ է սկսելու համար, պետք է գտնել ճիշտ տեղը, գնել սարքավորումներ: Բայց առցանց խանութով դուք կարող եք սկսել բառացիորեն տնից: Նվազագույն ներդրում – առավելագույն շահույթ:-Իսկ ինչո՞վ եք առևտուր անելու։ – Անյան խնամքով չեզոք տոն էր պահպանում։– Ֆիթնես հագուստ! Հիմա թրենդ է, բոլորը ցանկանում են սպորտային տեսք ունենալ: Ես արդեն գտել եմ մատակարարներ Չինաստանում, գները պարզապես ծիծաղելի են:– Իսկ որակը: Մաքսազերծո՞ւմ։ Հավաստագրեր.-Աստված, Անյա, դու միշտ ավելի ես բարդացնում ամեն ինչ: — Մաքսիմը թափահարեց այն։ — Շուկաներում վաճառողների կեսն աշխատում է առանց որևէ վկայագրի։ Հիմնական բանը սկսելն ու առաջ գնալն է:-Իսկ ինչքա՞ն եք կարծում, որքա՞ն է անհրաժեշտ մեկնարկի համար։ – հարցրեց Անյան՝ ակնկալելով պատասխանը։– Երեք հարյուր հազարը մեզ ավելի քան բավարար կլինի։ — վստահ հայտարարեց Մաքսիմը։ — Հարյուրը՝ ապրանքների առաջին խմբաքանակի համար, հիսունը՝ կայք ստեղծելու և գովազդի համար, մնացածը՝ շրջանառու միջոցներ։Անյան կամաց վայր դրեց պատառաքաղը և նայեց ամուսնու աչքերին։– Մաքսիմ, ինչո՞ւ ես կարծում, որ ես քեզ կտամ իմ բոլոր խնայողությունները այս նախագծի համար:– Էլ ինչպե՞ս: — նա անկեղծորեն զարմացավ։ – Մենք ընտանիք ենք! Դուք ուզում եք, որ ես աճեմ, զարգանամ, չէ՞: Սա ներդրում է մեր ապագայի համար:— Նախ, ես ուզում եմ տեսնել կոնկրետ պլան՝ հաշվարկներով, որպեսզի հասկանամ, որ դուք իսկապես ամեն ինչ մտածել եք։ Լսիր, ես դեմ չեմ քո սեփական բիզնեսը սկսելու քո ցանկությանը: Բայց ես այս գումարը խնայեցի մի քանի տարի. դա մեր ապահովագրությունն է խնդիրներից:– Այսինքն դու ինձ չե՞ս վստահում: -Մաքսիմի դեմքը սկսեց գույնով լցվել։ -Ի՞նչ ես կարծում, ես ամեն ինչ կփոշիացնե՞մ, և դրանից ոչինչ չի ստացվի:-Չեմ ասում, որ ոչինչ չի ստացվի։ Պարզապես ցանկացած բիզնես ռիսկ է։ Հատկապես երբ փորձ չունես։– Բոլորն էլ ինչ-որ պահի փորձ չեն ունեցել: Ջեֆ Բեզոսը նույնպես սկսեց զրոյից:-Մաքսիմ, արի իրատես լինենք։ Մենք Ամերիկայում չենք, և դու Բեզոսը չես: Նախ, միգուցե կարող եք ներդրող գտնել: Թե՞ կփորձեք դրամաշնորհ ստանալ ձգտող ձեռներեցների համար։-Իհարկե։ – Մաքսիմը պայթեց՝ վեր ցատկելով սեղանից։ -Ես կշրջվեմ՝ խոնարհվելով բոլոր հանդիպածների առաջ, փող մուրալով, ինձ նվաստացնելով։ Եվ իմ սեփական կինը նույնիսկ չի ցանկանում աջակցել ինձ այս գործում:-Ես քեզ աջակցում եմ! – Անյան փորձեց հանգիստ խոսել. -Բայց ես պատրաստ չեմ ռիսկի ենթարկել այն ամենը, ինչ ունենք:-Մենք ոչինչ չունենք! — Մաքսիմը սկսեց քայլել խոհանոցում։ — Բնակարանը գտնվում է հիփոթեքի տակ, որը մենք դեռ տասնհինգ տարի մարելու ենք։ Մեքենան հին է! Բայց մեկ տարում մենք կարող էինք բոլորովին այլ կերպ ապրել: Բայց ոչ, դուք նախընտրում եք նստել ձեր փողի վրա, ինչպես Կոշեյը ոսկու վրա:-Սա անարդար է։ – Անյան ներքուստ եռում էր դժգոհություն: -Ես փողի վրա չեմ նստում։ Ես պարզապես չեմ ուզում, որ դուք վատնեք մեր բոլոր խնայողությունները վատ մտածված նախագծի վրա՝ խանդավառությամբ:-Իմ երազանքը վատ մտածված նախագիծ եք անվանում: – Մաքսիմը կանգ առավ՝ զայրացած նայելով նրան։— Առայժմ սա նույնիսկ նախագիծ չէ, այլ գաղափար։ -Անյան հաստատակամ ասաց. – Երբ մանրամասն բիզնես պլան կազմեք, շուկայի հետազոտություններ անցկացնեք, գտնեք ձեր առաջին հաճախորդներին, ապա մենք կարող ենք խոսել ներդրումների մասին:Մաքսիմն ուզում էր այլ բան ասել կնոջը, բայց հանկարծ կանգ առավ, թափահարեց ձեռքը և դուրս եկավ խոհանոցից։Անյան մնաց սեղանի մոտ նստած՝ զգալով, որ անդունդ է բացվել նրանց միջև։ Նա սիրում էր իր ամուսնուն և շատ էր ուզում, որ նա գտներ մի բան, որից հաճույք էր ստանում: Բայց նրա իմպուլսիվությունը և համակարգված մոտեցման բացակայությունը վախեցրեց նրան: Նրանք չէին կարող իրենց թույլ տալ ֆինանսական սխալներ թույլ տալ. վտանգված էր չափազանց շատ:Երեկոյան Մաքսիմը ցուցադրաբար չի խոսել նրա հետ՝ դեմքը թաղելով հեռախոսի մեջ։ Իսկ հաջորդ առավոտ, կարծես ոչինչ չի եղել, նա հայտարարեց, որ երկուշաբթի թողնում է ծխելը և գնաց ընկերների մոտ։Երկուշաբթի օրը նոր անակնկալներ բերեց. Անյան ուշ է վերադարձել աշխատանքից՝ եռամսյակային հաշվետվությունը ներկայացնելու համար ստիպված է եղել ուշ մնալ։ Բացելով բնակարանի դուռը՝ նա զգաց անսովոր լռություն։-Մաքսիմ? – կանչեց նա՝ մտնելով հյուրասենյակ: Ամուսնուն գտել են բազմոցին՝ գարեջրի շիշով և գոհունակ ժպիտով։-Եվ ահա իմ աշխատասեր կինը։ — Նա բարձրացրեց շիշը ողջույնի ժեստով: — Մինչ դուք խորամուխ էիք անում ձեր թվերի վրա, ես վճռական քայլ արեցի դեպի ազատություն։ Ես թողեցի!Անյան դանդաղ ընկավ ամուսնու դիմացի աթոռին։– Ուղղակի վեր կացեք և թողնե՞ք: Առանց նույնիսկ ինձ հետ քննարկելու:-Ի՞նչ կա քննարկելու։ Դուք գիտեիք, որ ես պատրաստվում եմ դա անել: — Մաքսիմը մի կում գարեջուր խմեց։ – Հակառակ դեպքում ես երբեք իմ սեփական բիզնեսը չեմ սկսի։ Դա հետաձգելու պատճառներ միշտ էլ կլինեն:-Իսկ ինչպե՞ս եք հիմա պատկերացնում մեր ֆինանսական վիճակը։ -Անյան փորձեց հանգիստ խոսել, չնայած ներսում ամեն ինչ եռում էր։ — Ունենք հիփոթեք, կոմունալ վարձեր, մեքենայի վարկ…-Հանգստացիր: Բայց ես արձակման վարձ ունեմ: Առայժմ բավական է: Եվ հետո բիզնեսը լավ կանցնի, և ավելի շատ գումար կլինի, քան ես ստանում էի այս ձանձրալի աշխատանքից:-Ի՞նչ գործ, Մաքսիմ: – Անյան չդիմացավ: – Դուք նույնիսկ չգիտեք, թե կոնկրետ ինչ եք ուզում անել: Դա կա՛մ սրճարան է, կա՛մ առցանց խանութ, կա՛մ այլ բան: Սա լուրջ մոտեցում չէ!-Բայց Ձեր մոտեցումը շատ լուրջ է, չէ՞: — նրա տոնը հեգնական դարձավ։ – Ուղիղ նստեք, կոպեկները մի կողմ դրեք և երբեք ռիսկի մի դիմեք: Այսպես ենք ապրելու մեր ամբողջ կյանքը՝ աշխատավարձից մինչև աշխատավարձ, առանց վերելքների ու վայրէջքների, ուղղակի ճահիճներ։ Եվ հետո մենք կծերանանք և կզղջանք, որ ոչինչ չենք փորձել:-Ընտանեկան կայունության ապահովումը ճահիճ է համարում։ -Անյան զգաց, որ գունդ բարձրացավ կոկորդում: -Ուզում եմ, որ ձեր չմտածված արկածների պատճառով փողոցում չմնանք։-Ես ամեն ինչի մասին մտածել եմ! – Մաքսիմը կտրուկ դրեց շիշը սեղանին: — Ինձ ուղղակի մեկնարկային կապիտալ է պետք։ Այս երեք հարյուր հազարը, որ թաքցնում ես ինձնից։-Ես ոչինչ չեմ թաքցնում! Բայց ես չեմ պատրաստվում պարզապես տալ այն:-Հենց այդպես? — վրդովվեց նա։ – Ես քո ամուսինն եմ, փաստորեն: Եվ այս գումարը կուղղվի մեր ընդհանուր ապագային:-Իսկ եթե ոչինչ չստացվի՞: Իսկ եթե բիզնեսը ձախողվի: հետո ի՞նչ։-Ինչո՞ւ եք միշտ մտածում վատագույնի մասին։ Որտե՞ղ է քո հավատը իմ հանդեպ:– Խոսքը հավատքի մասին չէ, Մաքսիմ։ Բիզնեսը ոչ միայն ոգևորություն է, այլ նաև գործնական հմտություններ, գիտելիքներ, կապեր: Դուք չունեք այն!– Ոչինչ, ճանապարհին կսովորեմ! – Նա վեր կացավ և սկսեց շրջել սենյակում: -Այդպես են անում բոլորը: Փորձում են, սխալվում են, նորից են փորձում։ Ի վերջո, ի՞նչ է երեք հարյուր հազարը։ Ոչ միլիոնավոր!– Սա զգալի գումար է մեզ համար։ -Անյան հաստատակամ ասաց. -Եվ ես թույլ չեմ տա, որ այն վատնեն մի նախագծի վրա, որը պարզ չէ։Մաքսիմը կտրուկ կանգ առավ և անթաքույց զայրույթով նայեց նրան։-Ուրեմն վե՞րջ: Դուք որոշու՞մ եք, թե ինչ եմ ինձ թույլատրում անել, ինչը՝ ոչ: Միգուցե ես էլ քեզ գրպանի փող խնդրեմ։-Դու չափազանցնում ես։ Ես պարզապես ուզում եմ, որ դուք նախ մշակեք կոնկրետ պլան, հաշվարկեք բոլոր ռիսկերը: Այդ դեպքում ես պատրաստ եմ ներդնել իմ խնայողությունների մի մասը:-Մասի՞ն: – Մաքսիմը ծիծաղեց առանց հումորի: – Այսինքն՝ նույնիսկ ամբողջ գումարը։ Իսկ որքա՞ն եք պատրաստ հատկացնել ձեր ամուսնու զարգացմանը։ Երեսուն հազար? Կամ հիսունի՞ն: Որպեսզի նա կարողանա զվարճանալ և հանգստանալ:-Վե՛րջ տուր: -Անյան ոտքի կանգնեց: -Դու ինձ հետ այնպես ես խոսում, կարծես քո թշնամին լինեմ։ Եվ ես պարզապես փորձում եմ պաշտպանել մեզ երկուսիս էլ չմտածված որոշումներ կայացնելուց:-Ես ամեն ինչ մտածել եմ: Արդեն երկար ժամանակ է! Եվ ինձ պետք է քո ամբողջ գումարը: Այսպիսով…-Կանգնի՛ր: Ի՞նչն է քեզ ստիպում մտածել, որ իմ խնայողությունները կուղղվեն քո երևակայական բիզնեսին: Ինչ-որ բան խառնե՞լ ես, սիրելիս։-Որովհետև…— Ես աշխատել եմ այս փողի համար, խնայել եմ յուրաքանչյուր աշխատավարձից, ինքս ինձ շատ եմ մերժել։ Եվ դուք պարզապես ցանկանում եք վերցնել դրանք և օգտագործել դրանք ինչ-որ անցողիկ ջանքերի համար, առանց նույնիսկ անհանգստանալու մանրամասն բացատրության: – Նրա ձայնը դողաց վրդովմունքից:-Վե՛րջ: — Մաքսիմը նեղացրեց աչքերը։ -Այսինքն՝ սա միայն ձեր փողն եք համարում։ Ինչ վերաբերում է ընդհանուր բյուջեին: Ընտանի՞ք։ Աջակցե՞լ:– Իհարկե, դա ընտանեկան փող է։ Բայց դրանք կարևոր նպատակների համար են՝ հիվանդության, աշխատանքի կորստի, չնախատեսված հանգամանքների դեպքում։ Եվ ոչ ձեր փորձերի համար:– Ի՞նչ փորձեր: Ես ուզում եմ բիզնես կառուցել! Ստեղծեք ինչ-որ արժեքավոր բան, այլ ոչ թե ձեր ամբողջ կյանքում չարչարվեք ինչ-որ բռնակալ ղեկավարի համար:-Ուրեմն ամեն ինչ ճիշտ արա: Պատրաստվեք, կատարեք ձեր հետազոտությունը, ստեղծեք բիզնես պլան: Ցույց տուր ինձ, որ դու իսկապես լուրջ ես վերաբերվում դրան և ոչ միայն փորձում ես խուսափել պատասխանատվությունից:-Պատասխանատվություն? – Մաքսիմը համարյա բղավեց. -Դուք կարծում եք, որ ես անպատասխանատու՞ եմ: Ես այս աշխատանքում քրտնաջան աշխատում եմ հինգ տարի: Ամեն օր ես լսում եմ ուրիշների հրահանգները և դիմանում նվաստացմանը: Եվ ամեն ինչ ինչի՞ համար: Որ իմ սեփական կինը ինձ անարժան համարի ընտանիքի փողը տնօրինելու՞։Նա կտրուկ վերցրեց բաճկոնը և ուղղվեց դեպի ելքը։-Ո՞ւր ես գնում: – Անյան հետեւեց նրան:-Քայլեմ! Ինձ մաքուր օդ է պետք։Դուռը շրխկոցով փակվեց՝ Անյային մենակ թողնելով իր մտքերի և այն զգացողության հետ, որ իրենց ամուսնությունը փլուզվում է։Մաքսիմը վերադարձավ կեսգիշերից հետո։ Անյան լսեց, որ նա կամացուկ մտավ լոգարան, իսկ հետո նստեց հյուրասենյակի բազմոցին՝ ընդգծված անտեսելով ննջարանը։ Առավոտյան նա պարզեց, որ ամուսինն արդեն հեռացել է, սեղանին թողնելով մի կարճ գրություն. «Ես կուշանամ, ես ապագա գործերով եմ զբաղվում»:Հաջորդ երեք օրերը նույն օրինաչափությամբ ընթացան՝ Մաքսիմը շուտ գնաց և ուշ վերադարձավ՝ հազիվ Անյայի հետ խոսելով։ Չորրորդ օրը նա վերադարձավ աշխատանքից և գտավ նրան համակարգչի մոտ՝ ոգևորված ինչ-որ բան պտտելով ինտերնետում։-Կարո՞ղ եմ հարցնել, թե ինչ եք պլանավորում: ― հարցրեց նա՝ փորձելով ընկերական թվալ։– Հետաքրքրվա՞ծ ես։ — չոր պատասխանեց ամուսինը։ – Ես կարծում էի, որ դու թքած ունես իմ գաղափարների վրա:– Անարդարացի է դա ասել: -Անյան նստեց ամուսնու դիմաց: -Ես միշտ աջակցել եմ քո ձգտումներին։ Ես պարզապես ուզում եմ, որ նրանք մտածված լինեն:-Այլևս կարևոր չէ! — Նա շրջեց նոութբուքի էկրանը դեպի իրեն։ – Ես գտա լուծում! Անհատ ձեռնարկատիրոջ համար վարկի համար փաստաթղթեր կներկայացնեմ! Իհարկե, դուք ստիպված կլինեք ավելի շատ տոկոսներ վճարել, քան եթե մենք օգտագործեինք ձեր խնայողությունները, բայց գոնե դուք ստիպված չեք լինի ռիսկի ենթարկել ձեր թանկարժեք գումարը:– Մաքսիմ, բիզնես սկսելու համար ոչ միայն փող է պետք: Դուք նույնիսկ խորհրդակցե՞լ եք մեկի հետ, ով արդեն զբաղվում է բիզնեսով: Դուք հաշվարկե՞լ եք բոլոր ծախսերը։– Ինչո՞ւ եք այդքան համառ ձեր հաշվարկներում։ — Մաքսիմը պայթեց։ — Բոլոր ձգտող ձեռնարկատերերը գործում են ըստ իրավիճակի: Գլխավորը առաջին քայլն անելն է։ Բայց դուք չեք հասկանում, դուք սովոր եք նստել ձեր հաշվապահական գրասենյակում, որտեղ ամեն ինչ դրված է դարակների վրա:– Կոնկրետ ի՞նչ եք վաճառելու: Դեռ որոշե՞լ եք։ – Անյան փորձեց այլ տեսանկյունից մոտենալ դրան:-Որոշե՞լ է: – Նա ձեռքերը խաչեց կրծքին: — Ես կվաճառեմ սպորտային սնունդ և հավելումներ։ Շուկան աճում է, մրցակցությունը քիչ է, իսկ շահույթը բարձր է:-Իսկ դու սա հասկանում ես? Գիտե՞ք ինչպես է այն աշխատում։– Երեք տարի է, ինչ մարզվում եմ, ինքս սպիտակուցներ և այլ խայտառակություններ եմ ընդունում: Ի՞նչ կա դրա մեջ այդքան բարդ:Անյան հառաչեց. Maxim-ը չէր պատկերացնում, թե որքան բարդ է այս շուկան՝ արտադրանքի սերտիֆիկացում, մաքսազերծում, պահեստավորում, պիտանելիության ժամկետներ, Ռոսպոտրեբնադզորի ստուգումներ…-Իսկ եթե քեզ վարկից հրաժարվե՞ն։ — հարցրեց նա։ – Դուք այժմ պաշտոնական եկամուտ չունեք:-Չեն մերժի! Ես լավ վարկային պատմություն ունեմ: – Մաքսիմը վստահ պատասխանեց. – Եվ եթե ինչ-որ բան պատահի, ես պարտք կվերցնեմ ընկերներից կամ ծնողներիցս: Նրանք հավատում են ինձ, ի տարբերություն ոմանց:Այս խոսքերը ծանր հարվածեցին Անյային։ Նա ոտքի կանգնեց և լուռ մտավ խոհանոց՝ կոնֆլիկտը չսրելու համար։ Բայց մի քանի րոպե անց Մաքսիմը հայտնվեց դռան մոտ։-Գիտե՞ս, ես ամեն ինչ հասկացա։ Խնդիրը բիզնես պլանի կամ հաշվարկների մեջ չէ՛։ — ասաց նա սառը կատաղությամբ։ – Խնդիրն այն է, որ դու ինձ երբեք չհավատացիր: Միշտ մտածում էիր, որ ես միայն գրասենյակում եմ ունակ կայուն աշխատանքի, ոչ ավելին։ Եվ իմ երազանքները պարզապես քմահաճույքներ են ձեզ համար:-Սա ճիշտ չէ! – բացականչեց Անյան. – Ես հավատում եմ քեզ, բայց չեմ հավատում հապճեպ որոշումներին:-Որքա՜ն եմ ափսոսում, որ ամուսնացա քեզ հետ: — շարունակեց Մաքսիմն առանց լսելու։ — Ես կարող էի ընտրել Սվետկային, — նրա հայրն ինձ պաշտոն առաջարկեց իր ընկերությունում և գումար տվեց զարգացման համար։ Բայց ես ընտրեցի քեզ, ես մտածեցի, որ մենք մեկ թիմ ենք: Բայց պարզվեց, որ դու պարզապես էգոիստ ես, ով կառչում է իր կոպեկներից և թույլ չի տալիս ամուսնուն զարգանալ:Անյան ինչ-որ բան զգաց իր կոտրվածքի ներսում։ Այս խոսքերը մինչև ծայր լցրեցին նրա համբերության բաժակը։– Սվետկա? – կամացուկ հարցրեց նա: — Չե՞ք ափսոսում, որ աղջկան ամուսնացրել եք նրա փողի և կապերի համար։ Եվ սրանից հետո դուք համարձակվում եք խոսել ինձ հետ աջակցության և թիմի մասին:Նա կամաց հանեց հեռախոսը, բացեց բանկային հավելվածը և էկրանը ցույց տվեց Մաքսիմին։– Նայիր այստեղ! Այստեղ երեք հարյուր քսանյոթ հազար կա։ Այն գումարը, որը ես խնայեցի երեք տարի, մինչ դուք փոխանակում էիք մի «փայլուն գաղափարը» մյուսի հետ: Հիմա այս գումարը կգնա միայն ինձ: Ես ամուսնալուծության հայց եմ ներկայացնում:-Ի՞նչ?! – Մաքսիմը շշմեց: -Դու գժվե՞լ ես:-Այո՜ Երբ ես ամուսնացա քեզ հետ: Երբ ես աջակցեցի քո ողջ խելագարությանը: -Անյան մի կողմ դրեց հեռախոսը: -Դու ուղղակի ցույց տվեցիր քո իսկական վերաբերմունքն իմ հանդեպ։ Դու ինձ հետ ամուսնացար ոչ թե սիրուց դրդված, այլ ինչ-ինչ պատճառներով: Որ ես միշտ կշարունակեմ աջակցել քեզ և չեմ լքի քեզ: Եվ հիմա դուք ափսոսում եք, որ ավելի հարուստ աղջիկ չեք ընտրել: Գիտե՞ս, ես քեզ չեմ խանգարի ուղղել այս սխալը։-Անյա, սպասիր, ես էդ շոգին ասացի! – Մաքսիմը փորձեց բռնել նրա ձեռքը, բայց նա քաշվեց: – Դու գիտես, որ ես քեզ սիրում եմ:-Ոչ, Մաքսիմ! Սիրող մարդը նույնիսկ բարկության մեջ նման բաներ չի ասում։ Հարգող մարդը փող չի պահանջում իր երևակայությունների համար՝ առանց զուգընկերոջ կարծիքը հարցնելու: Վաղը ես ամուսնալուծության և ունեցվածքի բաժանման հայց կներկայացնեմ։ Բնակարանը գրավադրված է. վարկը մարելուց հետո ստիպված կլինեք վաճառել այն և բաժանել մնացածը:– Անյա, դու չես կարող դա անել: Դա ուղղակի վեճ էր։-Սա փաստարկ չէ՛։ Սա մեր ամուսնության մասին ճշմարտությունն է, որը ես երկար ժամանակ հրաժարվել եմ տեսնել: – Նա շրջվեց, որպեսզի թաքցնի արցունքները, որոնք հոսել էին: – Դու երկու շաբաթ ժամանակ ունես այլ տեղ գտնելու համար: Կամ ես ինքս կթողնեմ։-Դու ամեն ինչ փչացնում ես։ — Մաքսիմի ձայնը հուսահատ հնչեց։ – Մենք կարող էինք ամեն ինչ շտկել:-Ոչ, Մաքսիմ! Դուք արդեն ամեն ինչ ասացիք: Հիմա ես ընդունում եմ այն և առաջ եմ գնում: – Նա դուրս եկավ խոհանոցից՝ թողնելով ամուսնուն ապշած լռության մեջ:Անյան փակվեց ննջասենյակում և երկար ժամանակ հետո առաջին անգամ տարօրինակ հանգստություն զգաց։ Կարծես մի ծանր քար, որ սեղմում էր սիրտս, վերջապես ընկավ։ Նա գիտեր, որ դժվար ժամանակներ են սպասվում՝ ամուսնալուծության գործընթաց, բնակարանի վաճառք, նոր տուն փնտրել: Բայց նա նաև գիտեր, որ այլևս չի ապրելու մի տղամարդու հետ, ում համար նա միայն իր նպատակներին հասնելու միջոց է, և ոչ թե հավասար գործընկեր։Ցավալի էր։ Սարսափելի էր։ Բայց ճիշտ էր…
– Կոնկրետ ոչինչ! Ես հենց նոր հասկացա, որ այլևս չեմ ուզում կյանքս վատնել ուրիշների երազանքների վրա: Ես ուզում եմ բացել իմ սեփական բիզնեսը! Աշխատեք ինքներդ ձեզ համար, ոչ թե ուրիշի համար:Անյան ձեռքերը սրբեց սրբիչով և նստեց ամուսնու կողքին։ Սա առաջին անգամը չէր, որ Մաքսիմը նման խոսակցություններ էր սկսում։ Նրանք սովորաբար սկսում էին իր ընկերությունում կորպորատիվ միջոցառումներից հետո, որտեղ նա դիտում էր իր վերադասի զվարճանքը, կամ երբ իմանում էր մեկ այլ գործընկերոջ առաջխաղացման մասին:-Իսկ ի՞նչ կցանկանայիք անել։ – առանց մեծ ոգևորության հարցրեց նա:
